Patron Szkoły
Życiorys ppłka Włodzimierza Kowalskiego -
- Patrona Szkoły Podstawowej w Gołańczy
Włodzimierz Kowalski urodził się 17 kwietnia 1889 r. w Marszałkach w powiecie ostrzeszowskim.
Był najstarszym z pięciorga dzieci Seweryna i Ewy z Kostrzewskich. W lutym 1910 r. ukończył Seminarium Nauczycielskie w Kcyni.
Od marca 1910 r. pracował w szkołach ludowych jako nauczyciel. Początkowo w Nidomiu, a od kwietnia do września 1910 r. w Mielżynie w powiecie witkowskim.
Obowiązkową służbę wojskową odbył od października 1910 r. do 30 września 1911 r. w Poznaniu i zakończył w stopniu kaprala.
Po powrocie do cywila kontynuował pracę jako nauczyciel, ale już w powiecie wągrowieckim w Panigrodzu i Czerlinie.
31 lipca 1912 r. zawarł związek małżeński z Marią Kończak.
Po wybuchu I wojny światowej dnia 1 sierpnia 1914 r. został zmobilizowany jako kapral podchorąży. Pożegnał żonę i rocznego synka i wyjechał do Gniezna, gdzie stacjonował jego pułk. Tam szkolił ochotników z cenzusem. Następnie został przeniesiony do frontowego oddziału lotniczego 13/b i przeszkolony na obserwatora lotniczego. Z tym oddziałem walczył na froncie na Węgrzech, w Serbii i Macedonii. W kwietniu 1916 r. jego samolot uległ wypadkowi, a pilot i obserwator zostali poważnie ranni.
Od kwietnia 1917 r. walczył na Froncie Zachodnim w 50. pułku piechoty. Przeżył piekło bitwy flandryjskiej. Wieczorem 17 sierpnia 1917 r. został ranny.
Od 1 lipca do 9 listopada 1918 r. służył we frontowej służbie ochrony kolei na Ukrainie jako dowódca kompanii. 9 listopada 1918 r. W. Kowalski uciekł z armii niemieckiej. Przez Ukrainę i Litwę dotarł do Prus Wschodnich.
W grudniu powrócił w stopniu podporucznika do rodziny, do Czerlina. 25 grudnia otrzymał od Rady Ludowej we Wągrowcu nominację na organizatora i dowódcę oddziałów polskich na obwód gołaniecki. Zorganizował Gołaniecką Kompanię Powstańczą. 30 grudnia 1918 r. wraz z kilkoma ochotnikami z tej kompanii, bez oporu ze strony Niemców, zajął wszystkie budynki urzędowe w Gołańczy.
31 grudnia 1918 r. w godzinach rannych z Jackiem Wyszomirskim i braćmi Józefem i Stanisławem Zaworskim opanował stację kolejową w Panigrodzu, a w nocy, przy pomocy posiłków z Wągrowca, oddziału powstańczego z Czeszewa i miejscowych ochotników, oswobodził Kcynię.
2 stycznia 1919 r. W. Kowalski został powołany do Wojskowej Komendy Powiatowej w Wągrowcu, gdzie zajmował się dalszym organizowaniem wojsk i rozbrajaniem kolonistów niemieckich. Brał udział w walkach o Chodzież i Szamocin. Służył na froncie, na odcinku budzyńskim i kcyńskim. 1 kwietnia 1919 r. otrzymał awans na porucznika. 8 czerwca 1919 r. w związku z otrzymaniem skierowania do Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego zdał Kowalski dowództwo batalionu por. Aleksandrowi Kurowskiemu.
Po ukończeniu pięciomiesięcznego kursu otrzymał przydział do Dowództwa Okręgu Generalnego w Poznaniu. Pracował tam na różnych stanowiskach do października 1920 r. 1 kwietnia 1920 r. otrzymał awans na stopień kapitana. Od października 1920 r. W. Kowalski pełnił funkcję Szefa Sztabu w 23. DP w Swarzędzu.
Na początku 1921 r. nabył majątek ziemski o powierzchni 40 ha w Krukówku niedaleko Mroczy. Zamieszkała tam jego rodzina.
W grudniu 1921 r. na własną prośbę został przeniesiony do 61. pp. w Bydgoszczy.Z dniem 1 lutego 1922 r. przeszedł do rezerwy. Przez pięć lat mieszkał w Krukówku prowadząc gospodarstwo rolne i angażując się w życie społeczne. W okresie przebywania w rezerwie został awansowany do stopnia majora.
1 września 1927 r. W. Kowalski powrócił do czynnej służby wojskowej. Służył w pułkach piechoty w Gnieźnie, Poznaniu i Skierniewicach. 1 stycznia 1932 r. otrzymał awans na stopień podpułkownika piechoty.
Dnia 1 lipca 1933 r. ppłk Kowalski rozpoczął kolejny etap swej służby wojskowej. Wraz z rodziną zamieszkał w Rawiczu i rozpoczął pracę jako Komendant Korpusu Kadetów nr 3 ( od 1936 r. nr 2 ). Kilka dni przed wybuchem wojny Korpus został ewakuowany do Lwowa. Tam W. Kowalski był członkiem Sztabu Ochrony gen. bryg. Władysława Langnera. Wraz z kadetami brał udział w obronie miasta. Po poddaniu miasta udało mu się w zamieszaniu wydostać poza jego granice. Miał zamiar przedostać się na Węgry, ale w okolicach Gródka został złapany przez Niemców. Razem z wieloma innymi polskimi oficerami został przewieziony do obozu jenieckiego w Murnau. W. Kowalski znalazł się w Murnau 6 października 1939 r. Mieszkał w bloku b1. Jego numer obozowy to 15019. W. Kowalski w obozie był kierownikiem kursów edukacyjnych (technicznych, pedagogicznych i językowych ). 29 kwietnia 1945 r. obóz został oswobodzony przez Amerykanów, lecz jeńcom nie wolno było go opuścić.
W. Kowalski należał do grupy oficerów, która bez względu na wszystko chciała wracać do kraju. W czerwcu 1945 r. dowiedział się, że jego żona i dzieci wróciły do Rawicza. To dodatkowo utwierdziło go w decyzji. Dnia 24 sierpnia 1945 r. wyjechał pierwszym transportem kolejowym (odkrytymi wagonami) do Polski. Początkowo skierowano pociąg do obozu karno – poprawczego w północno zachodniej części Bawarii. Po interwencji u gen. Eisenhowera pociąg cofnięto i przez Czechy skierowano do Polski.
Dnia 1 września 1945 r. transport dotarł do stacji Dziedzice. Po kilku dniach, po przesłuchaniach przez przybyłą z Warszawy komisję, W. Kowalski wrócił do Rawicza, gdzie wreszcie spotkał się ze swoją rodziną. Został zwolniony ze służby wojskowej. Żył z emerytury i z pracy w ogrodzie.
Po 1950 r. spotykał się często z powstańcami, którzy zapraszali go na spotkania do Gołańczy, Kcyni i Wągrowca. Pisał wspomnienia i korespondował ze swoimi wychowankami.
W. Kowalski zmarł 8 sierpnia 1969 r. Pogrzeb odbył się 10 sierpnia 1969 r. na rawickim cmentarzu parafialnym.
10 listopada 1990 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjacół Rawicza na płycie nagrobnej umieszczono napis „Ostatni Komendant Korpusu Kadetów w Rawiczu” i odznakę Rawickiego Korpusu Kadetów.
28 kwietnia 1978 r. Szkole Podstawowej w Gołańczy nadano imię „ppor. Włodzimierza Kowalskiego”.
Za zasługi powstańcze i wojskowe Włodzimierz Kowalski był odznaczony:
Krzyżem Virtuti Militari V kl. ( 27 XII 1920 r.)
Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918 – 1921 ( 20 V 1928 r.)
Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (11 XI 1929 r.)
Złotym Krzyżem Zasługi (27 XII 1929 r.)
Krzyżem Niepodległości (1 IV 1933 r.)
Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (19 II 1958 r.)
Krzyżem Żelaznym w Armii Niemieckiej podczas I wojny światowej.
Żona :
Maria zd. Kończak ( ur. w Krotoszynie 27.08.1892 r. – zm. w Rawiczu 08.05.1968 r. )
Dzieci :
Seweryn Franciszek ( ur. w Starym Panigrodzu 12.07.1913 r. – zm. w Miliczu 23.05.1980 r. )
Romuald Stanisław ( ur. w Krotoszynie 13.11.1915 r. – zm. w Krotoszynie 13.04.1916 r. )
Aleksandra Barbara ( ur. w Krotoszynie 17.05.1917 r. – zm. w Rawiczu 23.11.1993 r. )
Ireneusz Andrzej ( ur. w Czerlinie 14.04.1919 r.- zm. w Poznaniu 16.07.1981 r.)
Barbara Maria (ur. w Poznaniu 4.08.1920 – zm. w Rawiczu 26.06.2001 r. )